رد پای فروشگاه‌های اینترنتی اردبیل را به سختی می‌توان پیدا کرد. حتی جستجو در گوگل شما را به سایت استان‌های دیگر هدایت می‌کند. بااین‌وجود فعالیت فروشگاه‌های اینترنتی در این استان صفر نیست و از سویی آمارها نشان می‌دهد خریدوفروش در دنیای اینترنت مشغله روزانه برخی شهروندان اردبیلی است.
فروشگاه‌های اینترنتی به دلیل دسترسی راحت‌تر، ارائه گزینه‌های مختلف خرید و اطلاعات کامل به مشتری می‌توانند برای خریدوفروش در مسافت‌های طولانی، به هنگام مشغله کاری و یا زمانی که فرد به دنبال انتخاب از گزینه‌های متنوع است، مؤثر باشند.
بااین‌وجود بازار فروش اینترنتی اردبیل بازگوی معضلات قابل‌توجهی است که به نظر می‌رسد زمانی که برای توسعه آن به صورت کلی‌گویی تأکید می‌شود، به رفع این معضلات توجهی نشده است.
۸۰ درصد صنایع اردبیل سایت اینترنتی ندارد
یکی از پژوهشگرانی که در طراحی سایت نمایشگاه مجازی تولیدات صنعتی استان اردبیل که اخیراً رونمایی شد، فعالیت داشته است، از ضعف بازارهای اینترنتی به ویژه در تولیدات صنعتی استان می‌گوید.
سراج مهدی زاده با تأکید به اینکه بسیاری از صنایع اصلاً به بازار اینترنتی توجه ندارند،تصریح کرد: مطالعات ما نشان می‌دهد ۸۰ درصد از صنایع استان اصلاً سایت اینترنتی ندارند.
وی افزود: در چنین وضعیتی نباید انتظار داشت تولیدات خود استان در فروشگاه‌های اینترنتی خریدوفروش شود.
مهدی زاده تأکید دارد که هر چند مسئولان نسبت به توسعه بازارهای الکترونیکی تأکید دارند اما در عمل اقدام خاصی صورت نمی‌گیرد و این در حالی است که یکی از راه‌های خروج اردبیل از وضعیت فعلی اقتصادی رونق بخشیدن به بازارهای اینترنتی و کسب‌وکار الکترونیک است.
ناشناخته ماندن محصولات تولیدی استان موجب شده است، به اذعان اداره کل پست استان بیش از ۹۵ درصد از محصولاتی که از فروشگاه‌های اینترنتی اردبیل خریداری می‌شوند، در واقع محصولات سایر استان‌ها و تولیدات آن ها باشند.
دستگاه بافت مو و داروی افزایش قد، بازار اینترنتی اردبیل
پست استان اردبیل در سال‌های اخیر به منظور کمک به تجارت الکترونیک بارها شبکه گسترده خود را پیشکش فروشگاه‌های اینترنتی ساخته است.
بطوریکه این اداره کل با ۱۹ فروشگاه مجاز خریدوفروش اینترنتی عقد قرارداد کرده و کالاهای خریداری شده آن ها را به دست مشتری می‌رساند.
فروشگاه‌های اینترنتی اردبیل به جای اینکه محصولات بومی خود استان را به فروش برسانند، محصولات چینی، آمریکایی و تولیدات سایر استان‌ها را به فروش می‌رسانندبااین‌وجود مدیر کل پست استان اردبیل از آمار تکان‌دهنده و قابل‌توجهی از بازارهای خریدوفروش اینترنتی استان خبر داد.
احمد عبداللهی با تأکید به اینکه در طول یک سال گذشته ۶۴ هزار و ۸۲۶ فقره کالا از فروشگاه‌های اینترنتی فعال استان توسط شرکت پست دریافت و به خارج از استان ارسال شده است، متذکر شد: ترکیب کالاهای خریداری شده نشان می‌دهد محصولات خود استان جایی در خریدوفروش‌ها ندارد.
وی افزود: به عنوان مثال لیست خریدوفروش‌ها شامل دستگاه بافت مو، ترازوی جیبی، داروی افزایش قد، شکم‌بند لاغری، گیره کوچک‌کننده بینی، هندزفری تغییر صدا، گردنبند مرغ آمین، مونوپد، کیف پول، کارت بانک، عینک سه‌بعدی و دستگاه دلمه پیچ است که هیچ یک از این تولیدات متعلق به خود استان نیست.
مدیر کل پست استان تأکید دارد که در واقع فروشگاه‌های اینترنتی اردبیل به جای اینکه محصولات بومی خود استان را به فروش برسانند، محصولات خارجی بالاخص چینی و تولیدات سایر استان‌ها را به فروش می‌رسانند.
عبداللهی با ابراز تأسف از اینکه حتی یک گلیم عنبران و یا عسل سبلان در فروشگاه‌های اینترنتی عرضه نمی‌شود، اضافه کرد: این در حالی است که پست آماده نقل‌وانتقال تولیدات داخلی است.
این اظهارات در حالی است که ترکیب اجناس خریداری شده نیز به نوعی خود سلیقه مصرف را بازگو می‌کند و از سویی بیانگر غفلت تولیدکنندگان مطرح استان در معرفی خود به فروشگاه‌های اینترنتی است.
ضعف زیرساخت‌های فعالیت فروشگاه اینترنتی
علاوه بر این به نظر می‌رسد در زنجیره وسیع حمل و انتقال کالا به واسطه شرکت پست برخی تولیدات استان جایی ندارند.
مهدی زاده که مدیر یک شرکت تولید کننده لوازم ورزشی است از مشکلات شبکه‌های پستی و رقابت‌های مخرب فروشگاه‌های اینترنتی گله مند است.
وی در این خصوص گفت: ما برای فروش اینترنتی تولیدات خود حتی از اساتید دانشگاه مشاوره گرفتیم اما به عنوان مثال گفته می‌شود، سرعت اینترنت در اردبیل بهبود یافته اما سرعت اینترنت همچنان کند است.
مدیر فروشگاه اینترنتی آنلاین لوازم ورزشی تأکید کرد: علاوه بر این پست بسته‌بندی شرکت‌ها را نمی‌پذیرد و خود اقدام به بسته‌بندی مجدد می‌کند که مشکلاتی را به دنبال دارد.
مهدی زاده معتقد است در کنار این معضلات تبلیغات اندک و عدم اعتمادسازی به فروشگاه‌های اینترنتی را نیز نباید فراموش کرد؛ بطوریکه در همین فروشگاه اینترنتی که داریم بیشترین مشتریان ما از شهر تهران هستند و در خود اردبیل کمتر ما را می‌شناسند.
وی با ذکر مثالی به تمرکز اتاق بازرگانی استان به صادرات و واردات اشاره کرد و گفت: حتی اتاق بازرگانی نیز اقدام خاصی برای توسعه تجارت الکترونیک نداشته است.
وی افزود: نکته قابل توجه آنکه در شهرستان‌های اردبیل به‌مراتب بیشتر از مرکز استان اجناس ما را می‌خرند که دلیل اصلی آن به مسافت و در دسترس نبودن کالا برمی‌گردد.
سیل خرید محصولات استان‌های دیگر
در وضعیتی که اردبیل در محدوده فروشگاه‌های اینترنتی خود به محل واسطه فروش محصولات استان‌های دیگر تبدیل شده است، در عین حال فروشگاه‌های اینترنتی استان‌های دیگر برای ترغیب شهروندان اردبیلی به خوبی عمل کرده‌اند.
در خود گوگل حتی یک سایت فروش صنایع‌دستی و سوغات اردبیل مشاهده نمی‌شود اما در مقابل استان‌های دیگر سالانه بخش قابل‌توجهی از تولیدات خود را به شهروندان این استان می‌فروشند.
به گفته مدیر کل پست استان در سال گذشته ۳۸ هزار و ۹۲۱ فقره مرسولات خرید اینترنتی در این استان توزیع شده است که عمدتاً از شرکت‌های استان‌های مختلف تهیه شده، توسط شرکت پست دریافت و به مقصد شهرستان‌های استان توزیع شده‌اند.
این در حالی است که مدیر یکی از فروشگاه‌های اینترنتی زیورآلات معتقد است فروشگاه اینترنتی می‌تواند فرصت خریدوفروش را تسهیل و موضوع مسافت و دسترسی را حل‌وفصل کند.
حامد مصطفایی معتقد است تنها کافی است مردم کسب‌وکار اینترنتی را باور داشته باشند و از طرفی فروشگاه‌های اینترنتی با فعالیت مجاز و قانونی می‌توانند اعتماد عمومی را کسب کنند و به اندازه فروشگاه‌های فیزیکی مورد استفاده قرار گیرند.
با وجود اینکه فروشگاه‌های اینترنتی در بسیاری از استان‌ها خوب عمل کرده و توانسته اعتماد عمومی را جلب کند، در استان اردبیل سهم مطلوبی به خود اختصاص نداده است. ضعف زیرساخت‌ها در حالی است که بر اساس آمار اعلام شده مردم این استان اقبال به خریدوفروش اینترنتی دارند.
از سویی به منظور معرفی محصولات استان اردبیل بسیاری از اقدامات بیشتر رنگ و بوی شعارزده به خود گرفته و عملاً مغفول مانده است. نه نمایشگاه‌های مجازی و نه سایت‌های مقطعی دیگر هنوز جزئی‌ترین محصولات استان را به لیست سایت‌های اول جستجوی گوگل نرسانده است.
در چنین وضعیتی نمی‌توان انتظار داشت فرش بافته شده در روستاهای ارشق مشگین شهر به دست دختران روستایی هنرمند و یا عسل تولیدی دامنه‌های سبلان، شال تولیدی در شهرستان خلخال، مفرش عشایر مغان، قالی اردبیل و هزاران گنجینه دیگر بتواند وارد رقابت‌های خریدوفروش اینترنتی شود.
این در حالی است که برخی فعالان بازار الکترونیک معتقدند منتظر نشستن برای مشتری امری منسوخ‌شده است و در دنیای الکترونیک امروز چاره توسعه و فروش تولیدات بازارهای مجازی است.