تابناک/ اخیرا حادثه بندر فجیره به نگرانی از خطر بروز جنگ دامن زده و آمریکا نسبت به تردد در این منطقه هشدار داد؛ بریتانیا خطر جنگی "ناخواسته" را میان ایران و آمریکا میبیند و برخی از "سناریویی برای تشویق ترامپ به جنگ" خبر میدهند.
ماجرای بندر فجیره همزمان با تشدید تنش ها میان ایران و آمریکا در منطقه خلیج فارس رخ داد و در این میان وزیر خارجه بریتانیا نیز نسبت به خطر درگیری "ناخواسته" نظامی میان جمهوری اسلامی و ایالات متحده هشدار می دهد؛ جرمی هانت در حاشیه نشست وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در بروکسل گفت: «ما بهشدت نگرانیم که بیآنکه طرفین بخواهند مناقشهای ناخواسته با ابعادی گسترده بهوجود آید.»
این روزها شاهد افزایش تنش ها میان ایران و ایالات متحده هستیم و آمریکا اقدام به اعزام ناو هواپیمابر و بمبافکنهای ب۵۲ به خلیج فارس کرده است.
هفته گذشته بود که خواندیم, مقامات آمریکایی در حال بحث کردن در مورد اعزام 120 هزار سرباز به خاورمیانه برای انجام اقدام نظامی علیه ایران هستند و دونالد ترامپ در مصاحبه با خبرنگاران گفت: «خواهیم دید که چه اتفاقی خواهد افتاد. در صورتی که اقدامی از ایران سر بزند، با عواقب آن روبرو خواهند شد».
بی تردید یکی از عوامل مهم پشت پرده تحرکات اخیر را باید جان بولتون، مشاور امنیت ملی ترامپ بدانیم.
بولتون چاره همه مشکلات دنیا را جنگ می داند. او در دوره ریاست جمهوری جرج بوش نیز نقش مهمی در حمله آمریکا علیه عراق داشت. این بار نیز آن ها در حال پیدا کردن بهانه ای برای شروع جنگ هستند. دولت ترامپ ادعا کرد که گروه های نیابتی ایران در حال آماده شدن برای حمله به نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه بوده اند. اما ژنرال کریستوفر گیکا، معاون فرماندهی ائتلاف ضد داعش این ادعا را رد می کند. آمریکا بدون مدرک ایران را عامل حملات به نفتکش های صعودی در خلیج فجیره اعلام کرده است.
خلیج تونکین دیگری در راه است!؟
در خبرها آمده بود که در اوت ۱۹۶۴ کشتی نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا مستقر در خلیج تونکین مورد حملهٔ قایقهای ویتنام شمالی قرار گرفت که در نتیجهٔ آن کنگره آمریکا قطعنامه خلیج تونکین را در حمایت از افزایش دخالت نیروهای آمریکایی در جنگ ویتنام صادر کرد.
کنگره ی آمریکا قطعنامه ای را تصویب کرد که به رئیس جمهور آمریکا اجازه می داد تا به صورت مستقیم در درگیریهای نظامی ویتنام دخالت کند. تا قبل از این قطعنامه رئیس جمهور وقت آمریکا ،لیندون جانسون، با چند عملیات مخفی نظامی برعلیه ویتنام شمالی موافقت کرده بود. این گونه عملیات شامل شنود و جمع آوری اطلاعات مخابراتی ویتنام شمالی توسط کشتی های آمریکایی در سواحل این کشور نیز می شد.
در روز دوم آگوست یکی از ناوشکنهای آمریکایی با نام یو.اس.اس مادوکس ،که در حال شنود مخابرات ویتنامی ها در خلیج تونکین بود، توسط 3 فروند قایق اژدرافکن ویتنامی مورد حمله قرار گرفت. هرچند که اژدرهای شلیک شده به خطا رفتند اما یو.اس.اس ترنر نیز به یاری مادوکس شتافت و گزارش شد که دو روز بعد نیز این دو کشتی دوباره تحت حمله قرارگرفته اند. تحقیقات بعدی نشان دادند که حمله ی روز چهارم آگوست احتمالا صورت نگرفته است.
جانسون بلافاصله دستور داد تا حملات هوایی بر علیه ویتنام شمالی انجام شود. او همچنین از کنگره درخواست کرد تا قطعنامه ای را تصویب کند که به اجازه دهد تا هر اقدام لازمی را برای جلوگیری از خشونتهای بیشتر و بر ضد نیروهای آمریکا انجام دهد.به دلیل قطعنامه ی خلیج تونکین ، که در دسامبر 1970 توسط کنگره لغو شد، دولت آمریکا هیچگاه نیازی ندید که به صورت رسمی بر علیه ویتنام شمالی اعلان جنگ کند اما این کشور وارد جنگی شد که برای آمریکایی ها طولانی تر از هر جنگ رسمی دیگری تا آن زمان شد و به همین سادگی این صحنه سازی فریبکارانه به مرگ میلیون ها غیر نظامی و تقریبا 60 هزار سرباز آمریکایی منجر شد.
۷ سال بعد با انتشار اسنادی به نام «برگهای پنتاگون» در نشریه نیویورک تایمز افکار عمومی آمریکا باخبر شد که حادثه خلیج تونکین صرفا واقعهای ساختگی برای سوق کنگره به موافقت با گسترش جنگ در ویتنام بوده است و ۴۰ سال بعد، یعنی در سال ۲۰۱۱ خود پنتاگون کل این اسناد را منتشر کرد و بر مدعای نیویورک تایمز یک بار دیگر مهر تایید زد.
همچنین پنتاگون آمریکا وب سایتی برای «بزرگداشت» جنگ ویتنام دارد که در آن آمده است: شروع جنگ ویتنام با «حمله ویتنام شمالی به کشتی جنگی آمریکائی مادوکس( یو اس اس مادوکس) در خلیج تونکین در سال ۱۹۶۴ شروع شد». اما برای سال ها زیادی مشهور است که آن حمله (باصطلاح حادثه خلیج تونکین) در واقع هرگز اتفاق نیفتاده است.
واقعه خليج تونكن در واقع آغازي بر جنگ خونين نه ساله در ويتنام بود كه تلفاتي بسيار بر جاي نهاد. آن گونه كه اسناد محرمانه وزارت دفاع امريكا، پنتاگون، نشان ميدهد و در ژوئن سال 1971م توسط روزنامه هاي عمده انتشار يافت، سوء استفاده از حادثه خليج تونكن باعث شد تا يك توطئه سازمان يافته براي توسعه جنگ عليه مردم ويتنام و به منظور سرنگون ساختن دولت ويتنام شمالي شكل گيرد.
حمله به کشتیها در فجیره البته اگر شبیه ماجرای خلیج تونکین هم باشد، لزوما به معنای آن نیست که خود آمریکا در آن دست داشته است. این که کسانی مثل بولتون و پمپئو که پیوسته به دنبال رژیم چینچ در ایران بودهاند با دورزدن ترامپ چنین سناریوییها را تنظیم و اجرا کنند البته امر کاملا غیرمحتملی نیست، منتهی از یاد نبریم که عربستانیها سال ۲۰۰۹ در چارچوب رویکرد نفیآمیزشان نسبت به برنامه اتمی ایران، مطابق آنچه که در اسناد ویکلیکس آمده، از آمریکا رسما خواستهاند که «سر افعی» را بزنند که منظورشان حمله نظامی به ایران و تضعیف یا سقوط حکومت در تهران بوده است. حالا هم عربستانیها و اماراتیها نه تنها حامی سرسخت اقدامات آمریکا در خروج از برجام و تحریمهای گسترده اقتصادی علیه ایران هستند، بلکه به حضور بیشتر آمریکا در منطقه نیز لبیک گفتهاند.
برای دولت نتانیاهو هم هر چند که رویکرد دولت آمریکا در نفی برجام و تعطیل کل تاسیسات غنیسازی ایران مثبت و «در مسیر درست» است، ولی تضعیف یا برانداختن حکومت ایران با توجه به این که با غنیسازی یا بدون غنیسازی نافی موجودیت اسرائیل بوده است، بهترین گزینه است و یک حمله نظامی در این راستا هم اهرمی مناسب.
گزارش با اندکی تلخیص: سیدرحمان موسوی / دانشجوی دکتری روابط بین الملل