روزنامه «جامعه باز» در مطلبی به قلم «عبدالکریم خلیلی» نوشته است: بندر چابهار، امکان دسترسی آسان و ارزان به بازارهای جهانی، رابطه مستقیم با توسعه تجارت و در نتیجه امکان توسعه پایدار در یک کشور را دارد از اینرو افغانستان به عنوان یکی از کشورهای فقیر برای دستیابی به رشد اقتصادی پایدار، در کنار تمامی عوامل توسعه و برای داشتن سهم موثر در تجارت بینالملل، نیازمند استفاده از این بندر راهبردی است.
در این مطلب اضافه شده است: موقعیت افغانستان بهعنوان قلب آسیا و بندر چابهار در کنار دیگر بنادر منطقه، این فرصت را برای افغانستان فراهم خواهد ساخت تا جایگاهش را در تجارت منطقه و جهان پیدا کند، جایگاهی که با دستیابی به آن آسیای مرکزی و جنوبی شاهد توسعه تجارت و رونق اقتصادی خواهند بود.
جامعه باز نوشته است: بندر چابهار یکی از بنادر منطقه است که نقش حیاتی در توسعه تجارت و رونق اقتصادی در افغانستان دارد. میتوان گفت که توسعه تجارت و بازرگانی در افغانستان رابطه معناداری با توسعه بندر چابهار دارد. چابهار کوتاهترین مسیر برای دسترسی افغانستان به آبهای بینالمللی و حملونقل آبی است که با استفاده از این بندر میتوان تولیدات داخلی را با کمترین هزینه به بازارهای جهانی صادر و کالاهای مورد نیاز کشور را از خارج وارد کرد.
این روزنامه اضافه کرده است: از سوی دیگر با وصلکردن آسیای مرکزی به آبهای گرم، ثبات اقتصادی و سیاسی را در منطقه به دنبال خواهد داشت که افغانستان در آن، نقش قلب را بازی میکند و منطقه باثبات، به قلب آرام نیاز دارد.
جامعه باز نوشته است: چابهار تنها بندری نیست که افغانستان میتواند از آن استفاده کند، کراچی، بندرعباس، دبی و گوادر نیز بنادر و مناطق اقتصادیاند که افغانستان در حال حاضر از آنها استفاده میکند و یا در آینده شاهد حمل کالاهای افغانی در آن خواهیم بود. وابستگی تجارت افغانستان به بندر کراچی و اقتصاد مافیایی پاکستان، باعث شده که تجارت و اقتصاد در افغانستان نیز به سوی مافیاییشدن پیش برود.
این روزنامه افزوده است: بندر چابهار نیرومندترین رقیب بندر کراچی برای افغانستان است که با توسعه آن، قدرت چانه زنی افغانستان در تجارت و سیاست افزایش مییابد. با وجود چابهار، اقتصاد افغانستان از مافیایی بودن نجات پیدا کرده و به سوی اقتصاد منطقی پیش خواهد رفت.
جامعه باز نوشته است: تجارت و اقتصاد در ایران نسبت به پاکستان از منطق بهتری برخوردار است و قوانین بینالمللی و منطقه ای تجارت در این کشور بیشتر اجرا می شود. استفاده از بندر چابهار به تاجران افغان کمک میکند تا با استانداردهای تجارت بینالملل آشنایی بهتری پیدا کنند و از قوانین تجارت آگاه شوند و در نهایت توسعه فرهنگ تجارت را در افغانستان به ارمغان آورند.
این روزنامه اضافه کرده است: هزینه گزاف تجارت در دبی و از طرفی نزدیکی چابهار به آبهای آزاد نسبت به این بندر، امتیاز دیگری است که چابهار در مقایسه با دبی از آن برخوردار است، اما گوادر مثل چابهار در آغاز راه است و رقیب آینده چابهار خواهد بود و اگر افغانستان در بازیهای منطقه ای درست ایفای نقش کند، میتواند از هر دو بندر به نفع خود استفاده کند، زیرا فاصله این دو بندر از همدیگر کمتر از بنادر دیگری است که افغانستان از آنها استفاده میکند یا استفاده خواهد کرد.
جامعه باز نوشته است، اگر با رویکرد توسعه متوازن در افغانستان نگاه کنیم، بندر چابهار موازنهای را به نفع استان های جنوب و غرب کشور ایجاد خواهد کرد. ترانزیت کالا از خاک افغانستان به آسیای مرکزی، از این استان ها صورت میگیرد که منافع آن مستقیما به این استان ها، خواهد رسید.
در این مطلب آمده است: «دولت ایران سالهاست برای توسعه بندر چابهار تلاش میکند. فرصتها، تسهیلات و مشوقهای لازم را برای سرمایهگذاری در این بندر فراهم ساخته، اما نتیجه مطلوبی به دنبال نداشته است. این بندر آنگونه که شایسته آن است، توسعه نیافته است.»
به نوشته این روزنامه برخی موانع از جمله رقابت هند و چین، از دلایل توسعه نیافتن بندر چابهار است. چین علاقه مند به سرمایهگذاری در بندر گوادر است، اما هند تمایل به سرمایهگذاری در چابهار دارد. بازی سیاسی این دو قدرت اقتصادی سبب شده است که نه بندر چابهار توسعه چشمگیری داشته باشد و نه بندر گوادر.
جامعه باز افزوده است: نبود امنیت و زیربناهای اقتصادی در افغانستان نیز سبب شده است که سرمایهگذاران خصوصا هندیها اعتماد چندانی به سرمایهگذاری در این بندر نداشته باشند و از آینده تاریک تجارت در هراس باشند. رکود اقتصادی در آسیای مرکزی و وابستگی این منطقه به روسیه، دلیل نیرومند دیگری است که سرمایهگذاران بزرگ که فقط در فکر کسب سود اقتصادیاند، از سرمایهگذاری در منطقه اقتصادی خودداری کنند.
نویسنده در پایان این مطلب آورده است: رشد اقتصادی در کشورهای آسیای مرکزی، وجود بازار مطمئن در منطقه، گرمشدن روابط ایران و ایالات متحده امریکا، تفاهم چین و هند در فعالیتهای اقتصادی منطقه، لغو تحریمها علیه ایران، وجود امنیت و زیربناها در افغانستان و رشد اقتصادی در آسیای مرکزی، از جمله بایدهای توسعه بندر چابهار است.