اعلام احترام به توافق هسته ای ایران و شش قدرت بزرگ نشانه ای از حرکت روبه جلوی دولت ترامپ در سیاست خارجه آمریکاست آنهم از زبان دو مقام کلیدی و امنیتی دولت ترامپ وکه پیشتر مواضعی ضد ایرانی داشتند.
کد خبر: ۳۶۰۰۶۴
تاریخ انتشار: ۲۵ دی ۱۳۹۵ - ۱۲:۰۳14 January 2017
به گزارش تابناک : کابینه ترامپ با نزدیک شدن به آغاز کار رئیس جمهور منتخب آمریکا راهی سنا میشوند تا با دفاع از خود و برنامههایشان رای اعتماد این نمایندگان را جلب کنند. در همین راستا، گزینه های پیشنهادی وزارت دفاع و خارجه ترامپ در اولین گام خود با رویکردی متفاوت از موضع گیری های پیش از انتخابات ترامپ ظاهر شدند تا نشان دهند که دیدگاه های ترامپ خصوصا درباره ایران جنبه تبلیغاتی داشته و مخالفت او با برجام بیشتر برای مصرف انتخاباتی بوده است در دو ماه گذشته اگر چه دونالد ترامپ درباره ی بسیاری از مسائل سیاست داخلی و خارجی موضع گیری کرده ولی از زمان انتخاب به ریاست جمهوری آمریکا موضع صریحی درباره ی برجام هسته ای نگرفته است .به همین دلیل سکوت وی تاکنون نشانه ای از مصرف انتخاباتی داشتن مواضع ضد ایرانی اش تلقی شده است .
به گزارش نامه نیوز، اعلام احترام به توافق هسته ای ایران و شش قدرت بزرگ نشانه ای از حرکت روبه جلوی دولت ترامپ در سیاست خارجه آمریکاست آنهم از زبان دو مقام کلیدی و امنیتی دولت ترامپ وکه پیشتر مواضعی ضد ایرانی داشتند .
درحالی که وزیر امور خارجه پیشنهادی آمریکا خواهان بازبینی کامل توافق هستهای ایران و گروه ۱+۵ است، اما هیچ اشارهای به کنار گذاشتن آن نکردهاست. وزیر دفاع پیشنهادی ترامپ هم که پیش از این مواضع تندی نسبت به ایران داشت، اذعان کرد که باید به برجام احترام گذاشت. رویکرد وزرای پیشنهادی ترامپ با نزدیکتر شدن به شروع دوران ریاست جمهوری او، چهرهای واقع بینانه تر به خود میگیرد، بهطوری که نه تنها خود او مواضع افراطی خود را کنار گذاشته است بلکه اعضای پیشنهادی کابینهاش هم نرمخوتر شدهاند.
گزینه وزارت دفاع ترامپ: باید به برجام احترام گذاشت
جیمز ماتیس گزینه وزارت دفاع دونالد ترامپ هم تاکید کرد که کشورش باید به برجام ولو آن که در آن نواقصی وجود داشته باشد، احترام بگذارد. گزینه ترامپ برای وزارت دفاع آمریکا نیز در نشست رای اعتماد سنای آمریکا تصریح کرد که دولت آمریکا باید نسبت به توافقنامه هسته ای با ایران ولو آن که در آن نواقصی وجود داشته باشد، پایبند بماند. نامزد پیشنهادی دونالد ترامپ برای وزارت دفاع دولت آینده آمریکا، توافق هستهای ایران با کشورهای غربی را معاهدهای غیردوستانه خواند اما تاکید کرد: وقتی آمریکا تعهدی داده است، ما باید با همکاری همپیمانان خود به آن تعهدات عمل کنیم. این درحالی است که وزیر دفاع پیشنهادی ترامپ پیش از این نشست گزارشی را مبنی بر این که ایران بزرگترین عامل ثبات زدایی در منطقه بهشمار میرود، در اختیار کمیته تسلیحات سنای آمریکا قرار دادهبود. یکی از تاکیدهای ماتیس در این نشست بر ضرورت حفظ متحدین آمریکا در شرایط پر تنش فعلی بود و این که به گواه تاریخ ملت ها در کنار متحدین خود نیرومندتر شده و بدون حضور این متحدین رو به ضعف و ناتوانی می گذارند. برجستهترین بخش اظهارات ماتیس در این نشست که در تعارض کامل با موضع گیری های رییس جمهور آینده آمریکا قرار داشت و به احتمال زیاد واکنش تند مخالفان توافق هستهای را بدنبال خواهد داشت، سخنان او در مورد ضرورت پایبندی کشورش نسبت به مفاد توافقنامه هستهای با ایران بود. وی اظهار کرد که به نظر او برجام یک توافقنامه کنترل سلاح ناقص است و یک معاهده دوستی با ایران بهحساب نمیآید. وقتی آمریکا قولی میدهد، ما باید به آن پایدار بمانیم و با متحدینمان همراه باشیم.
بازبینی بدون حذف برجام
اما رکس تیلرسون گزینه پیشنهاد دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا برای پست وزارت امور خارجه این کشور، در اظهارات خود به توافق هستهای ایران و گروه ۱+۵، اشاره کرد و گفت: برجام و تمام توافقات جانبی آن باید مورد بازبینی قرار گیرد تا مشخص شود امکان راستی آزمایی ایران به این توافق وجود دارد یا نه. تیلرسون برخلاف ترامپ هیچ اشارهای به کنار گذاشتن توافق هستهای نکرد. درست است که تیلرسون حرف از بازبینی میزد اما اینکه او به عنوان فردی نزدیک به ترامپ که از گذشته با او همکاریهای زیادی داشتهاست نشان میدهد که نظر نهایی دولت ترامپ پذیرفتن برجام است و تنها با خط و نشان کشیدن ظاهر قضیه را حفظ میکنند.
همچنین تیلرسون که برای دفاع از دیدگاههای خود در کمیته روابط خارجی سنا حاضر شدهبود، گفت که نظام راستی آزمایی و نظارت بر فعالیتهای هستهای ایران را افزایش خواهد داد تا اطمینان حاصل شود که این کشور توافق را نقض نمیکند و اگر تهران توافق را زیر پا بگذارد، باید پاسخگو باشد. وی اظهار کرد: ما باید توانایی خود را در زمینه راستی آزمایی و پایبندی ایران به توافق هستهای مورد بررسی قرار دهیم. گزینه پیشنهادی ترامپ بهعنوان وزیر امور خارجه آینده آمریکا در اولین موضعگیری خود در قبال برجام با تکیه بر ادعاهای بیاساس و ساختگی غرب و آمریکا در گذشته علیه برنامه هستهای کشورمان، گفت: توافق هستهای توان ایران را برای دسترسی به سلاح هستهای متوقف میکند اما برای همیشه مانع آن نمیشود.
در نتیجه با اینکه صرفا به بیان ادعاهای بیاساس ادامه میدهد، اما درواقع به طور ضمنی اشاره میکند که توافق را پذیرفته است. وی در پاسخ به سوال دیگری درباره تجارت شرکت «اکسون موبیل» با ایران، سوریه و سودان گفت: این داد و ستدها کاملا قانونی بودهاست. رکس تیلرسون هیچگونه سابقه فعالیت سیاسی و دیپلماتیک ندارد و پیش از این رئیس «اکسون موبیل»، شرکت بزرگ نفتی بودهاست. وی در حالی این ادعاها را مطرح کرده است که مقامات ایران همواره تاکید کردهاند که برنامه هسته ای ایران ماهیت کاملا صلحآمیز دارد و تسلیحات هستهای هیچ جایی در دکترین دفاعی ایران نداشته و ندارد. رئیسجمهور منتخب آمریکا پیشتر در جریان رقابتهای انتخاباتیاش گفته بود که پس از پیروزی توافق هستهای را پاره خواهد کرد.
این در حالی است که از زمان پیروزی وی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مقامات این کشور بارها درباره پیامدهای کنار گذاشتن توافق هستهای هشدار داده و آنرا اقدامی نامعقول و غلط خواندهاند. با این حال رئیس سنا، باب کورکر ضمن حمایت از تیلرسون اعلام کرد که توانمندیهای کلیدی برای موفقیت در نقش آتی خود به عنوان رییس دستگاه دیپلماسی آمریکا برخوردار است.
از عقب نشینی ترامپ از برجام تا فشار بیشتر جهانی و منطقهای بر ایران
در همین راستا، مهدی مطهرنیا استاد دانشگاه و کارشناس حوزه بینالمللی، درخصوص موضعگیریهای اخیر کابینه ترامپ درباره برجام گفت: ترامپ و تیم او یک تیم همگرا با روسیه و ضد تهران ارزیابی میشود تا بتوانند نظم نوین جهانی را از گلوگاه کهن به سمت نظم جدید هل دهند. اساسا ترامپ کاتالیزور یا شدت بخش دوران گذار به نظم نوین جهانی باید دانسته شود، اما از طرف دیگر نیز برجام یک سند بینالمللی است و نمیتوان به راحتی آن را پاره کرد.
مطهرنیا تاکید میکند: پاره کردن برجام از سوی هرکدام از پایتختهای امضا کننده بهویژه تهران و واشنگتن هزینه آور خواهد بود و معیار حقانیت در رفتار آنها را به افکار عمومی جهان نشان خواهد داد و لذا پاره کردن برجام توسط واشنگتن در نهایت به نفع تهران تمام خواهد شد. وی میافزاید: در این جاست که ترامپ و تیم ترامپ تلاش میکنند با تحریک تهران زمینههای عدول از برجام را در تهران فراهم کنند. چراکه با نگرشهای مبتنی بر دیدبانی دقیق آنها از تهران بسیاری از عناصر حکومتی موجود در ساختار قدرت در تهران بهگونهای با دلواپسان هم جهت ارزیابی میشود و لذا اگر بتوان با ایجاد فضای سیاسی تحریک کننده در تهران و روی کار آمدن رئیس جمهور تندرو در ایران در دوره آینده ریاست جمهوری سال آینده، زمینههایی را ایجاد کرد که برجام توسط تهران نادیده انگاشته شود و آمریکا بتواند به دوران ماقبل برجام و اجماع جهانی برعلیه ایران به همراه زمینههای مناسب اجماع منطقهای دست یابد.
این کارشناس آمریکا با اشاره به رویکرد ترامپ در برقراری رابطه با روسیه اشاره میکند: آمریکا با نزدیکی به روسیه به عنوان متحد تاکتیکی تهران در چند دهه گذشته زمینههای فشار بینالمللی به تهران را در کنار فشارهای منطقهای فراهم میکند. لذا جهت گیری ترامپ سمتو سوی حرکت خود را متوجه محدود کردن تفسیر برجام و مضیق نمودن آن در حوزه اجرا خواهد بود و تلاش خواهد کرد در کنار آن اجماع منطقهای علیه ایران را ایجاد کند. نزدیک شدن آمریکاییها به مسکو در جهت حل و فصل بحران سوریه، بدون نادیده گرفتن تهران و معامله با مسکو بر سر سوریه در جهت مدیریت تهران در دهه آینده مورد توجه آمریکا در دوران ترامپ خواهد بود.
مطهرنیا در پایان درباره رویکرد خود ترامپ در قبال برجام میگوید: ترامپ شاید در ادبیات خویش در قبال تهران، حداقل در شش یا یک سال آینده به راحتی عدول نکند اما در عمل این وزرا و دایره کابینه اوست که تلاش میکند واقع گرایانه و عملگرایانه تر درباره برجام عمل کنند اما این ترامپ است که تلاش میکند این ارکستر را با دهل های بسیار پرسرو صدا راهنمایی کند.