بابک مومنی در گفتوگو با ایسنا، با بیان اینکه کشورهایی که به طور عمده کشت دوم دارند از محصولاتی به عنوان کود سبزاستفاده میکنند که این کار به زمین برای بازسازی خود کمک میکند، اظهار کرد: استفاده از کود سبز به لحاظ تغذیه افراد را دچار مشکلات جدی نمیکند، درواقع دو یا سه بار بهرهبرداری از زمین بسیار چالش برانگیز است.
وی تصریح کرد: اگر اقتصاد کشاورز و معیشت آن به درآمد حاصل از کشت دوم عادت کند، دیگر به صورت دستوری و بخشنامهای نمیتوان گفت که کشت دوم انجام نشود چرا که کشاورز برای درآمد در برداشت دوم برنامهریزی کرده بنابراین این عمل شدنی نیست مگر اینکه راهحلهای جایگزین به کشاورز پیشنهاد داده شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مازندران با اشاره اینکه کشور ایران به صورت استراتژیک در مورد محصولات اصلی با چالشهای جدی با قدرتهای دنیا مواجه است، گفت: خود کفایی و خوداتکای در تولید محصولات کشاورزی سرلوحه فرمایشات مقام معظم رهبری و اسناد و برنامههای بالادستی کشور ما است.
مومنی با اشاره به اینکه از سالهای گذشته کشت دوم متداول بوده است، خاطرنشان کرد: طی سالهای گذشته در دهه ۶۰ براساس مطالعاتی که توسط ژاپنی ها انجام شد، کشت شبدر به عنوان کشتی که متناسب و سازگار با فصل زراعی بعد از کشت برنج باشد، توصیه شد و تا سالیان سال توسط مردم به صورت پراکنده صورت گرفت.
وی ادامه داد: اواسط دهه ۸۰ پس از اجرای طرحهای تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری که امکان مدیریت زراعی بهتر و خشک کردن زمین را برای کشاورزان فراهم کرد، بحث کشت دوم برنج در اراضی شالیزاری مطرح شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مازندران با بیان اینکه طرح کشت دوم برنج در اراضی شالیزاری از همان ابتدا موافقان و مخالفان جدی مختلفی را به همراه داشت، افزود: موافقان این طرح بر اقتصاد کشاورز تاکید داشته و معتقد بودند که به دلیل اهمیت استراتژیک کشت برنج مردم کشور آن را به عنوان دومین غله که دومین غذای مردم ایران بود، انتخاب کردند.
مومنی یادآور شد: زندگی کشاورز با یک دور کشت با توجه به قیمت آن نسبت به دیگر محصولات و تولیدات کشاورزی که قابل مقایسه نیست و روبهروشدن کشاورز در فصل زراعی با مشکلات فراوان موافقان را ترغیب به کشت دوم کرد چرا که عمده اقتصاد تک محصولی برنج نمیتواند نیاز کشاورز را با رشد هزینهها تامین کند.
زمین توان و ضریب حاصلخیزی مشخصی دارد
مومنی با اشاره به اینکه از همان ابتدای طرح بخشی از بدنه کارشناسی و افرادی که در این حوزه صاحب نظر بودن مخالفتهایی را از چند جهت با کشت دوم برنج اعلام کردند، ادامه داد: زمین توان و ضریب حاصلخیزی مشخصی دارد، چنانچه پشت سرهم محصولی چون برنج که انتظارات غذایی بسیار بالایی دارد در آن کشت شود، هم به جهت تداوم غرقاب بودن زمین مشکل ساختمان خاک رخ خواهد داد و هم باید به صورت مداوم عناصر غذای مورد نیاز خاک تزریق شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مازندران با بیان اینکه پس از پایان فصل برداشت کشت اول گرما رو به پایان است و کم کم وارد فضای سردتر می شویم، گفت: هجوم بسیاری از آفات و بیماریهای مرتبط با سرما مانند کرم ساقه خوار در کشت دوم موجب استفاده زیاد از سموم در زمین توسط کشاورز میشود که تبعات جدی را برای کشاورز وهم برای مصرف کننده به همراه دارد.
کشت دوم برنج و بروز مسائل زیست محیطی
مومنی یکی دیگر از دلایل مخالفت، مخالفان طرح کشت دوم برنج جمع آوری پسماند و بروز مسائل زیست محیطی دانست و افزود: درگذشته فرصت کافی برای خارج کردن کاه و کلش بعد از کشت اول وجود داشت اما اکنون چون بلافاصله بعد از پایان فصل اول برداشت برنج فصل دوم کشت شروع میشود و متاسفانه بسیاری از کشاورزان مبادرت به سوزاندن کاه و کلش میکنند که اثرات جبران ناپذیری زیست محیطی را به همراه دارد.
وی اقتصاد کشور را در تامین فرآوردههای روغنی بیش از ۸۵ درصد اعلام کرد و گفت: داشتن برنامههای روشن، مدون و طرحهای زیرساختی و اصلاح اراضی مانند طرح جامع زهکشی اراضی مازندران در دستور کارعملیاتی سازمان جهاد کشاورزی قرار بگیرد، میتوان در فصل زمستان بخش عمده از اراضی را مانند دشت هراز که بزرگترین دشت اراضی شالیزاری شمال ایران است، خشک کنیم و زیر کشت دانههای روغنی مانند کلزا ببریم.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مازندران تصریح کرد: با انجام طرح جامع زهکشی اراضی استان میتوان ظرفیت تولید دانههای روغنی در شمال کشور را دو برابر کرد که در خوداتکایی این بخش نقش موثر و تعیین کنندهای دارد.
مومنی با اشاره به اینکه در مازندارن اگر بذر روی آسفالت ریخته شود به دلیل شرایط اقلیمی مناسب سبز خواهد شد، خاطرنشان کرد: واردات ۷۰۰ هزار تن علوفه در استان نشان دهنده این است که هنوز بسیاری از ظرفیتهای مازندران استفاده نشده است بنابراین مجموعه جهاد کشاورزی در حوزه اصلاح زیرساختهای اراضی چه در تجهیز نوسازی اراضی و چه در زهکشی اراضی شالیزاری باید همکاری لازم انجام دهد.