روزنامه 19 دی در شماره روز یکشنبه 23 آبان ماه یادداشتی با عنوان «مسأله مهاجرت به قم از نگاهی دیگر» را به قلم حمید اشعری به چاپ رسانده است.
به گزارش تابناک قم، دراین یادداشت آمده است: شهرمان قم شهری مهاجرپذیر می‌باشد. اگر بخواهیم دریک بررسی اجمالی علل وعوامل مهاجرپذیری شهرمان را بدانیم می‌توان بیان نمود که روند مهاجرت به قم وبرخی دیگر از شهرهای بزرگ، در سال‌های پس از انقلاب وبدنبال تحولات سیاسی، اجتماعی کشور و تغییر سبک زندگی از روستانشینی به شهر نشینی بوقوع پیوست.
این مسأله در کنار ویژگیهای مذهبی شهرقم بواسطه حرم مطهر حضرت معصومه ومراکزآموزش علوم دینی، موقعیت جغرافیایی ونزدیکی به مراکز بزرگ جمعیتی کشور والبته تاحدودی هم فراهم بودن فضای کسب و کارو زندگی موجب گردید که برخی از هموطنانمان شهر قم را برای زندگی انتخاب نمایند.
اما در حال حاضرمهاجرت بی رویه به شهرقم در میان برخی مدیران وبرنامه‌ریزان شهری وصاحبنظران به عنوان یکی از چالشهای پیش رو برای شهر یاد می‌شود. من هم معتقدم مهاجرت بی رویه والبته بدون برنامه‌ریزی هدفمند برای ساماندهی وکنترل آن توسط مدیریت شهری می‌تواند چالشهایی را برای شهر قم به همراه داشته باشد. اما راهکار مناسب برای غلبه براین چالش کدام است.
به اعتقاد نگارنده برای پاسخ به این سؤال ویافتن راهکار مناسب در نظر گرفتن چند نکته در اذهان مدیران و برنامه‌ریزان شهری حائز اهمیت می‌باشد. چرا که در نظر گرفتن نکات مورد اشاره می‌تواند در ارایه وتدوین راهکار مناسب ودقیق برای حل مسأله مفید فایده باشد. درغیر اینصورت صرفا بیان مسأله بدون در نظر گرفتن علل و عوامل و نگاه واقع بینانه وجامع برای حل آن منجر به ارایه راهکار وحل مسأله نخواهد بود و دردی را دوا نخواهدنمود.
1مردمانی که به شهر قم مهاجرت نموده‌اند هموطنان سرزمینمان ایران وهمچنین همنوعانی از کشورهای پیرامون می‌باشند که با در نظر گرفتن آموزه‌های اخلاق انسانی و دینی میهمانان شهرمان قلمداد می‌شوند که شهرمان را برای سکونت انتخاب نموده‌اند. بهره‌گیری شایسته و مناسب از ظرفیتها و توانمندیهای بالقوه مهاجران وبه فعلیت درآوردن آنها ودادن اموزشهای لازم می‌تواند این قبیل ساکنین را به شهروندانی علاقه‌مند به رشد وآبادانی شهرتبدیل نماید . نمونه بهره‌گیری از این توانمندیها در صنعت فرش ابریشم قم می‌باشد که عمدتا با دستان هنرمندانه مهاجران شهرمان شکل می‌گیرد وبا نام فرش نفیس ابریشم قم عرضه جهانی می‌گردد. همچنین حضور اتباع بیگانه در مشاغل ساختمانی وصنعتی و خدماتی شهر که در رشد و آبادانی شهرمان بی تاثیر نبوده است .
2 بخش عمده‌ای از هموطنانی که به شهرمان مهاجرت نموده ودر حاشیه‌های شهرمان زندگی می‌کنند علت مهاجرتشان را می‌توان در تصمیم سازیها و تصمیم گیریهای غیر کارشناسی و بی تدبیریهای مدیران و برنامه‌ریزان سرزمینمان در سطوح مختلف ملی و منطقه‌ای دانست. سرریزنمودن منابع درآمدی کشوروهزینه کرد آن در تعداد معدودی شهرهای بزرگ،نادیده انگاری و بی توجهی نظام برنامه‌ریزی و مدیریتی به مناطق روستایی و شهرهای کوچک ومتوسط، اجرایی ننمودن نظام آمایش سرزمین که وظیفه توزیع متوازن جمعیت،فرصت کارو فعالیت وتوزیع بهینه خدمات را در سطح سرزمین برعهده دارد از جمله عللی می‌باشد که زمینه مهاجرت هموطنانمان را به دیگر مناطق و از جمله شهرمان قم در جستجوی بدست آوردن فرصتهای ارتقای زندگی و دستیابی به عدالت اجتماعی روانه ساخته است . مطمئنا زندگی شبانه روزی درزیر دکلهای فشار قوی برق و یا در محله‌هایی ناامن برای سکونت خانواده و با حداقل خدمات شهری بهتر اززادگاه این قبیل مهاجران نمی‌باشد مگر به امید وآرزوی داشتن آینده‌ای روشن‌تر. براین اساس تلاش خالصانه وعالمانه برای فراهم نمودن فرصت ارتقای کیفیت زندگی این بخش از هموطنان، دغدغه ومسولیت پذیری مدیران و برنامه‌ریزان شهری متعهد را بهمراه خواهد داشت و مهاجرت نه چالش بلکه فرصتی برای رشد و آبادانی شهر قم می‌باشد .
3 در سال‌های پس از انقلاب برای شهر قم نقشهای مهم و عمده سیاسی، فرهنگی واجتماعی در سطح ملی و بین‌المللی در نظر گرفته شد وبه تبع این موضوع مهاجرت به شهر قم نیز بوقوع پیوست . اما مدیریت شهری کارآمد و توانمندی برای پاسخگویی به نیازهای مرتبط با انجام آن وظایف ونقشها در نظر گرفته نشد بر این اساس بخشی از مسایل و مشکلاتی که شهرمان بواسطه مهاجرت بی رویه در آن سال‌ها با آن روبه‌روو هنوز هم ادامه دارد را می‌توان در عدم پاسخگویی مناسب و به موقع مدیریت شهری در آن دوران برای ساماندهی مهاجرت بی رویه به شهر قم و تبدیل مهاجران به شهروندانی فعال و خلاق برای رشد و ابادانی شهر دانست .
4در حال حاضر مدیران و برنامه‌ریزان شهری صحبت ازجایگاه شهر قم به عنوان یک شهر مهم ملی و بین‌المللی می‌نمایند . قرار گرفتن یک شهر در سطح ملی و بین‌المللی نیازمند مقدماتی می‌باشد که از مهمترین آن مشارکت دادن واقعی تمامی شهروندان درنحوه اداره شهر، حاکم شدن نگاه منفعت جمعی بجای منفعت طلبی فردی و گروهی ، پاسخگویی شایسته وعقلایی مدیریت شهری به نیازهای اقتصادی اجتماعی و فرهنگی تمامی گروه‌های سنی و جنسی شهروندان، احترام به فرهنگ،سنن وعقاید دیگران وبهره‌گیری از تجربیات جهانی دراداره امور می‌باشد که امیدواریم شاهد تحقق این مقدمات و حرکت شهرمان به سمت و سوی یک شهر با عملکرد ملی و بین‌المللی که منفعتهایی را برای شهر و شهروندان بهمراه خواهد داشت باشیم .
