مدت زمانی نزدیک به 38 سال از شلیک آخرین گلوله به آهوی مغان و انقراض آن در جلگه حاصلخیر مغان می گذرد...
کد خبر: ۶۰۶۲۵۷
تاریخ انتشار: ۲۵ ارديبهشت ۱۳۹۷ - ۱۹:۱۳ 15 May 2018

به گزارش تابناک اردبیل تا اواخر سال 1350 تعداد زیادی آهو در اغلب دشت‌های کشور از جمله مغان مشاهده می شد، اما اکنون نسل آن در تمامی مناطق که تحت حفاظت نیستند نابود شده و تنها گونه هایی از آن تحت حفاظت شدید محیط زیست برای احیای دوباره نگهداری می شود.

علی یک پیرمرد مغانی در کناره ارس به خبرنگار ایرنا گفت: آن زمان که نوجوان بوده به هنگام ماهیگیری گله های آهوی مغان را که برای آب خوری به این رودخانه می آمدند تماشا می کردیم .

وی افزود: مدت زمان زیادی نگذشت که جلگه زیبای مغان که بواسطه حضور آهوی مغان مسحور کننده بوده و چشم هر رهگذر و بیننده ای را نوازش می کرد با شکار بی رویه محو و نابود شد.

جیران یک زن میانسال در پاسخ خبرنگار ایرنا در باره اسمش گفت: دختر یک و یک دونه خانواده بودم و به تاسی از زیبایی آهوی مغان اسمم را جیران گذاشتند، در زمانی نه چندان دور بوی ناف آهوی مغان که خوشبوترین بوی روی زمین می باشد فضای مغان را فرا می گرفت و به علت خوشبویی و زیبای سحرانگیز این جانور اهالی مغان بیشتر نام جیران (آهو و مارال) را برای دختران نوزاد خود انتخاب می کردند.

وی بیان کرد: مدت ها بود که دیگر از آهوی مغان در منطقه خبری نشد و کودکان توصیف زیبایی این جانور منحصر بفرد را از مادر بزرگان و پدربزرگ های خود شنیدند اما با اقدام هایی که در سال های اخیر انجام شده گویا آهوی مغان به جلگه مغان بازگشته است. 

محمد خداپرست مدیرکل حفاظت زیست استان اردبیل دربازدید خبرنگاران استان از سایت احیا و تکثیر آهوی مغان به تفصیل از زمان و علل انقراض این گونه جانوری در مغان سخن گفت: در سال 1351 تعداد 250 راس آهو در دشت مغان سرشماری شد، اوایل سال 1357 جمعیت آن به 25 راس و در سال 1358 به 6راس رسید و در بهار 1359 تلاش کارشناسان و محیط بانان به نتیجه نرسیده و هیچ اثری از آهوی مغان در منطقه مشاهده نشد و از آن پس این گونه در لیست گونه های منقرض شده استان قرار گرفت.

وی افزود: با حذف آهوی جلگه مغان از چرخه طبیعی منطقه و بر هم خوردن اکوسیستم طبیعی و از دست دادن یک گونه جانوری زیبا نگرانی اهالی منطقه و دوستداران طبیعت بیشترشد و احیای نسل آن به مطالبه عمومی مردم تبدیل گشت.

به گفته خداپرست، اداره کل حفاظت محیط زیست استان در سال 1389 با به ثبت رساندن منطقه حفاظت شده مغان و با فنس کشی محدوده ای به مساحت حدود 40 هکتار در داخل این منطقه در نزدیکی روستای ' علملو ' شهرستان پارس آباد نسبت به انتقال تعدادی آهو از دشت سهرین استان زنجان اقدام و به صورت نیمه طبیعی درصدد احیای آهوی دشت مغان شد.

وی اظهار کرد: در همان سال در مجموع 6 راس آهو به سایت احیا و تکثیر مغان انتقال داده شد و پس از چند سال اکنون تعداد آنها به 38 راس رسیده که از نظر ترکیب جمعیتی نصف آن نر و نصف دیگرماده است.

وی با اشاره به اینکه منطقه حفاظت شده سایت آهوی مغان جز یکی از بهترین سایت های سازگار با محیط زیست جهت احیای این گونه در کشور است، بیان کرد: سایت تکثیر آهوی مغان محل پرورش و نگهداری یکی از گونه های در معرض تهدید منطقه جایی است که بچه آهوها باید با اقدامات امنیتی مختلف از تهدید شکار حفاظت شوند و بتوانند نسل خود را احیا کرده و روزهای شیرین گشت و گذار گله ای را از نو زنده کنند. 

وی اضافه کرد: خوشبختانه امروز طرح احیای آهوی مغان به عنوان بزرگ‌ ترین طرح زیست محیطی منطقه‌‌ای و ملی بعد از سال‌‌ها انتظار تحقق یافته است.

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان اردبیل گفت: پیش بینی می شود با توجه به اینکه این گونه جانوری اصولا دوقلو زا هستند تا پایان امسال تعداد آنها به 60 راس برسد.

خداپرست همچنین از آماده شدن برای رها سازی آهوان مغان خبر داد و افزود: با فراهم شدن زیر ساخت های لازم به صورت آزمونه (پایلوت ) نسبت به رها سازی تعدادی از این آهوها اقدام خواهد شد تا آنها به طور کاملا طبیعی و آزاد در منطقه حفاظت شده به زندگی خود ادامه دهند.

وی گفت: بدون شک رهاسازی آهوهای سایت مغان باعث توسعه صنعت گردشگری منطقه خواهد شد و سالانه هزاران نفر گردشگر از اقصی نقاط کشور از این منطقه بکر و دیدنی بازدید خواهند کرد. 

وی با بیان اینکه فرهنگ سازی و آموزش و توجیه جوامع محلی منطقه از ضروریات انجام این کار است، اظهار کرد: همچنین احداث چندین پاسگاه در نقاط مختلف این منطقه برای محافظت شبانه روزی از این گونه زیبا و خرامان پیش بینی شده که امیدواریم اعتبار لازم برای اجرای آن در اختیار محیط زیست استان قرار گیرد.

وی با اشاره به اینکه 10 محیط بان از کل منطقه حفاظت شده مغان محافظت می کنند، بیان کرد: از این تعداد محیط بان سه نفر از سایت احیای و تکثیر آهوی مغان محافظت می کنند.

وی ادامه داد: مساحت کل منطقه حفاظت شده مغان 35 هزار هکتار است که 37 هکتار آن سایت احیا و تکثیر آهو بوده و فنس کشی شده و نصف سایت در محدوه جغرافیایی شهرستان پارس آباد و نصف دیگر آن در محدوه جغرافیایی شهرستان بیله سوار قرار دارد.


در این حال کارشناسان و دوستداران محیط زیست با توجه به بار نشستن تلاش ها برای احیای آهوی مغان تاکید می کنند که وقتی تولد هر آهو به منزله شدت گرفتن روزنه امید احیای کامل این گونه در معرض تهدید است، نباید گذاشت زیبایی بیش از حد این گونه بلای جانش شده و گرفتار زخم های بی تدبیری و نابودی ناآگاهان گردد چرا که تهدید همچنان پابرجاست و وسوسه دیروز شکارچیان چندان افول نکرده است.

به گفته آنها ، باید وسوسه شکار و تخریب طبیعت زیست جانوران را از خود دور کرده و راه به خطا رفته را تکرار نکنیم تا حیوان بی آزار و زیبا آهوی مغان دوباره با طبیعت آشتی کند و به دامن طبیعت برگردد. باید کاری کرد که از این به بعد شاهد سیر صعودی این گونه در طبیعت باشیم نه سیر نزولی آن و با این کار اشتباه و خطای گذشته خود را جبران و اصلاح کنیم، با طبیعت مهربان باشیم و مهربانی را تمرین و ممارست کرده و زخم بر طبیعت نزنیم تا آهوی مغان دوباره آزادانه در زمین مادری خود گشت وگذار کند نه در یک سایت محافظت شده چرا که آزادی حق همه موجوات زنده آفرینش است.

در استان اردبیل بیش از 257 گونه پرنده ، 46 گونه پستاندار ، 29 گونه خزنده ، 7گونه دو زیست و 18 گونه ماهی وجود دارد. 
تنوع گیاهی استان اردبیل شامل یک هزار و 200 گونه با 400 گونه دارای ارزش دارویی ، 98 گونه انحصاری و 19 گونه نیز در معرض تهدید و آسیب است.

گزارش: نعمت محسن‌زاده 

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار